PATRON SZKOŁY

Dr Antoni Troczewski (ur.1 czerwca 1861 r. w Łomży, zm. 22 września 1928 r. w Kutnie) - polski lekarz, działacz polityczny oraz społeczny. 

Do Kutna przybył w 1891 roku. Początkowo pracował jako wolontariusz, jako lekarz nieetatowy, a następnie został dyrektorem szpitala św. Walentego. Dzięki reorganizacji podjętej przez doktora Troczewskiego szpital stał się wkrótce jedną z najlepszych placówek w Królestwie Polskim. Szpital zyskał oddziały chirurgiczny, ginekologiczno – położniczy i zakaźny. Dobudowano także pawilon z przeznaczeniem na dom starców. 

Dr Troczewski był nie tylko doskonałym praktykiem, napisał także kilka prac naukowych, organizował w Kutnie zjazdy lekarskie oraz zgromadził doskonały zespół siedmiu lekarzy. Wśród pacjentów zyskał wielką popularność jako wspaniały człowiek oraz orędownik bezpłatnego lecznictwa szpitalnego. Dr Troczewski pracę dla ludzi uważał za życiowe posłannictwo. Po przybyciu do Kutna początkowo spotkał się z brakiem zrozumienia, ale potrafił pobudzić lokalną społeczność do działania. Z jego inicjatywy wybudowano Strażacki Dom Dochodowy przy ul. Teatralnej, powołano do życia pierwszą w Kutnie szkołę średnią – Szkołę Realną Polskiej Macierzy Szkolnej. 

Dr Troczewski założył i przewodniczył m. in. Towarzystwu Dobroczynności, Towarzystwu Muzyczno – Dramatycznemu, Polskiej Macierzy Szkolnej, Towarzystwu Krajoznawczemu, Spółdzielni „Kutnowianka”, Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół”. Z jego inicjatywy założono „Tygodnik Kutnowski”, którego później był wieloletnim redaktorem i wydawcą. W grudniu 1919 roku dr Troczewski otrzymał godność honorowego obywatela miasta Kutna.

DZIEJE SZKOŁY

Antoni Troczewski – doktor, działacz społeczny i polityczny – ur. w 1861 r . 

Do Kutna przyjechał w 1891 r. Doktor zamieszkał w skromnym pokoiku przy Nowym Rynku, pracował bezpłatnie w szpitalu.  Dr Troczewski kształtował swoje poglądy w gronie postępowej młodzieży uniwersyteckiej w okresie studiów i początków pracy lekarskiej w latach 1884-1890. Jego konsekwentna działalność i liczne wypowiedzi ludzi, którzy Go znali, potwierdzają przekonanie, że praca, którą w Kutnie podjął, była z góry przemyślana, zaplanowana i konsekwentnie realizowana. 

Praca oświatowa zajmowała ważne miejsce w programie Doktora. O ile Straż i Towarzystwo Strażackie były narzędziem i środkiem do realizacji różnych celów, to jednym z nich była oświata: powszechna, ogólnodostępna, a zwłaszcza praktyczna. Do oświecenia społeczeństwa dążył w codziennej działalności Straży i w partii, którą kierował – Związku Ludowo-Narodowym. Wyróżnić należy tu trzy okresy: pierwszy okres to praca oświatowa głęboko zakonspirowana w okresie ciężkiej rusyfikacji (1891- 1905).  Drugi okres, w którym po strajkach szkolnych carat daje pewne swobody ograniczone po roku 1907 (1905-1918). Okres trzeci obejmuje czasy po odzyskaniu niepodległości . Omówienie pierwszego okresu jest trudne, gdyż nie zachowały się materiały pisane . Pod koniec lat 90-tych XIX w. działały we wszystkich gminach również w Kutnie grupy samokształceniowe zbierające się u zaufanych ludzi i tam czytano książki, gazetę „Polak” i dyskutowano nad nimi. W Kutnie takim ośrodkiem oświaty był dom Doktora, do którego przychodzili zaufani – pod pozorem porady lekarskiej. Wielką manifestacją polskości było zaproszenie w roku 1904 Henryka Sienkiewicza. Na odczyt zjechali mieszkańcy niemal całego powiatu. W rezultacie organizatorzy spotkania i dr Troczewski wzywani byli do składania zeznań w carskich urzędach, a w pracy spotykali się z różnymi szykanami. 

Rewolucja 1905 r. oprócz ofiar, przyniosła niewielkie swobody Polakom, mianowicie język polski w szkoła i urzędach oraz możliwość rozwijania się organizacji oświatowej Polskiej Macierzy Szkolnej. Polska Macierz Szkolna zasłużyła się dla zakładania szkół, walki z analfabetyzmem, zakładania uniwersytetów ludowych, bibliotek i czytelni. Ogólne dążenie do swobód narodowych obudziło nadzieje działaczy kutnowskich, którzy pragną choć częściowo walczyć z wiekowym zacofaniem. W tej atmosferze powstaje idea budowy pierwszej średniej szkoły polskiej w Kutnie. W listopadzie 1905 r. zainteresowani mieszkańcy Kutna i okolic wybrali Komitet Organizacyjny dla budowy gmachu i zorganizowania pierwszej średniej szkoły w Kutnie. Przewodniczącym Komitetu został dr Antoni Troczewski. W sierpniu 1906 r. szkołę przekazano Polskiej Macierzy Szkolnej, a Komitet Organizacyjny przekształcił się w Wydział Budowy Szkoły PMS w Kutnie. W stanie surowym gmach ukończono w październiku 1906 r. W ciągu następnych miesięcy doktor Troczewski i inni działacze rozpoczęli dalszą zbiórkę pieniędzy wśród kutnowian oraz mieszkańców i instytucji powiat. Wykorzystano wszystkie sposoby, by zyskać potrzebne fundusze. Mimo ofiarności kutnowian wciąż jeszcze brakowało około 7.000 rubli. Doktor Troczewski używając własnego autorytetu znajduje ofiarodawcę – Ignacego Jasiukowicza, który bezinteresownie przekazuje brakującą do zakończenia budowy sumę pieniędzy. Gmach pierwszej szkoły polskiej dzięki temu zostaje ukończony.  

2 września 1907 r. na dziedzińcu szkoły zgromadzili się pierwsi uczniowie, mieszkańcy Kutna i goście, których powitał Doktor i podkreślając doniosłość otwarcia pierwszej średniej szkoły polskiej w Kutnie, odczytał akt akcentujący „wyższe pobudki i idee, w imieniu których powzięta została i urzeczywistniona przez inicjatorów myśl wybudowania i założenia szkoły polskiej w Kutnie”. Doktor pragnął, by pierwsza średnia szkoła w Kutnie była szkołą zawodową. Polsce i naszemu miastu potrzeba było specjalistów. Doktor pragnął szkoły handlowej, gdyż chciał, by przygotowane kadry handlowców przejmowały stopniowo handel i jego pośrednictwo w polskie ręce. Z inicjatywy Towarzystwa rozpoczęto budowę bursy, której nie ukończono na skutek wybuchu wojny.

Gmach szkolny, który powstał z takim trudem i przy takim ogromnym osobistym zaangażowaniu Doktora Troczewskiego, jest budynkiem, w którym mieści się obecnie Zespół Szkół Zawodowych Nr 2. Doktor Antoni Troczewski był najbardziej zaangażowany w rozwój oświaty i zasłużył, by jego imieniem nazwać pierwszą średnią szkołę polską w Kutnie. Doktor Troczewski uważał, że w odradzającej się Niepodległej Polsce najważniejsza jest młodzież. Wiele trudu włożył w powstanie tej wymarzonej szkoły.

WYDARZENIA

Ważne miejsce w działalności dr. A. Troczewskiego było zaproszenie do Kutna w 1904, wraz z gronem współpracowników, Henryka Sienkiewicza, za co spotkały go szykany.

W 1912 na stanowisko ławnika zatwierdził gubernator dr. A. Troczewski. – Dla niesienia opieki nad biednymi dziećmi oraz dla obywatelskiego i patriotycznego wychowania dzieci powstało w Kutnie Towarzystwo Dobroczynności. Był to schyłek XIXw., okres kolejnej fali rusyfikacji, Polaków. Postanowiono pomoc tym ludziom. Do głównych organizatorów Kutnowskiego Towarzystwa Dobroczynności należeli m.in. Antoni i Lubomira Troczewscy. TD zajmowało dużo miejsca w pracy dr. A. Troczewskiego. Na łamach tygodnika Kutnowskiego w licznych artykułach krytykował on słabe zainteresowania się kutnowskim pracą Towarzystwa, apelował do sumień i serc mieszkańców Kutna a większe poparcie prac na rzecz sierot i biednych dzieci. W maju 1912 roku TD otrzymało zezwolenie na organizowanie odczytów, co poszerzyło źródła finansowe ochronki. Okres I wojny światowej najtrudniejszy w dziejach Towarzystwa, a choroba opiekunki p. L. Troczewskiej przeważyła jego egzystencję. Brakowało pieniędzy na wyżywienie dla dzieci w tych warunkach zarząd TD swoje placówki powierzył nowo powstałej instytucji, Radzie Opiekuńczej Powiatowej, której zastępca przewodniczącego został dr. A. Troczewski.

Wypowiedzenie l VIII 1914. wojny Rosji przez Niemcy zaskoczyło mieszkańców Kutna. Już 2 VIII 1914 r. władze Rosyjskie opuściły Kutno. Miasto zostało bez władzy administracyjnej i porządkowej. 4 VIII zorganizowany został Komitet Obywatelski, którego przewodniczącym został dr A. Troczewski. Organem wykonawczym Komitetu była straż Ogniowo Ochotnicza pełniąca funkcję milicji obywatelskiej. K.O. przyjął na siebie wszystkie obowiązki władzy administracyjnej i sądowniczej. Spośród Komitetu został wyłoniony sąd, którego członkiem był dr A. Troczewski.

W sprawie odzyskania Gdańska organizowane były zgromadzenia mieszkańców Kutna, manifestacje i wiece 9 III 1919 r. Odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Rady Miejskiej. Rada podjęła uchwałę którą odczytał dr A. Troczewski.

W sierpniu 1920r. Wybuchło drugie powstanie śląskie. Działacze Społeczni podjęli dalsze zbiórki pieniędzy, żywności, a nieoficjalnie werbowali ochotników. Zorganizowanej akcji podjął się nierozwiązany jeszcze Powiatowy Obywatelski Komitet Obrony Państwa, któremu przewodniczył dr. A. Troczewski.

W styczniu 1920 r. Rada Narodowa przyznała dr. A. Troczewskiemu tytuł honorowego obywatela miasta Kutna. W pierwszych wyborach do sejmu w 1919 r. agitacja przedwyborcza rozpoczęła się pod koniec 1918r. Kutno wchodziło w skład okręgu Łęczycko-Kutnowskiego-Gostynińskiego. Biuro mieściło się w na ul. Toruńskiej 136w domu dr. A. Troczewskiego, gdzie m.in. mieściła się siedziba powiatowych władz Związku Ludowo-Narodowego i redakcja tygodnika Kutnowskiego. Przewodniczącym okręgu był dr A. Troczewski.

Dr A. Troczewski kandydował do sejmu 5 XI 1922 r.

Gen. J. Haller mianował Kutnowskim pełnomocnikiem, Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa, dr. A. Troczewskiego. – Zimą 1925 r. dr A. Troczewski zapoczątkował apele o ofiary dla ludzi bez środków do życia, gdyż Kutno ogarnęła fala bezrobocia.

Dr A. Troczewski apelował o pomoc dla studentów-żołnierzy. Doktor pisał „To nasz święty obowiązek, to najbardziej honorowy dług, który mamy spłacić tym, którzy na nasz cześć, wolność i bezpieczeństwo nieśli w ofierze, oddawali krew i życie”.

W Kutnie PCK, został zorganizowany l XI 1919r. którego inicjatorem był dr A. Troczewski.

Dr A. Troczewski był zastępcą przewodniczącego towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

W Kutnie 19 V 1924 r. powstał oddział Ligi Obrony Powietrznej Państwa, w którym brał udział dr A. Troczewski.

Dr A. Troczewski ogłosił przemówienie l0 lipca 1918 r. z okazji przybycia do Kutna gen. Józefa Hallera.

Dr A. Troczewski, z pomocą kolegów, zorganizował uroczystość z okazji ustalenia granic Polskich w marcu 1923 r.

W 1922 r. z inicjatywy dr. Troczewskiego powstał Komitet Pomocy dla Akademików.

Dr A. Troczewski był wybitnym człowiekiem, zasłużonym w różnych dziedzinach.

W 1995 roku Zespół Szkół Zawodowych Nr 2 w Kutnie otrzymał imię doktora Antoniego Troczewskiego.

GALERIA

Na podstawie Wikipedii i zasobów biblioteki szkolnej

Piotr Bagrowski